«Ιουλιανά 1965»: διδάγματα από το παρελθόν

Πάρα πολλά έχουν ακουσθεί και γραφεί για το θέμα του «ΑΣΠΙΔΑ» και την σχέση με αυτόν του Ανδρέα Παπανδρέου και το ρόλο που έπαιξε στα Ιουλιανά. Όμως η υπόθεση «ΑΣΠΙΔΑ» δεν ήταν ουσιαστικά η αιτία για τα «Ιουλιανά του 1965». Είναι γεγονός και όπως απεδείχθη αργότερα, ήταν μία ασήμαντη οργάνωση αξιωματικών εντός του στρατεύματος. Μπορούσε πολύ γρήγορα να αντιμετωπιστεί με διοικητικές κυρώσεις και να μην είχε πάρει τις διαστάσεις που πήρε. Ας μη μας διαφεύγει το γεγονός ότι, το καθεστώς της 21^ηςΑπριλίου 1967 που ήταν...
πολύ ευαίσθητο σε θέματα στρατού και αξιωματικών αμνήστευσε αμέσως του καταδικασθέντες αξιωματικούς. Σήμερα γνωρίζουμε πολύ καλά ότι, η κίνηση αυτή ουδεμία συνέχεια είχε εντός των Ενόπλων Δυνάμεων.

Επομένως η υπόθεση αυτή, δεν ήταν η αιτία για να δημιουργηθούν τα πολιτικά και κοινωνικά προβλήματα την εποχή εκείνη, που δίχασαν τον λαό και οι προεκτάσεις του ταλαιπωρούσαν για πολλά χρόνια τον τόπο. Η αιτία λοιπόν των «Ιουλιανών» ήταν τα μεγάλα και καίρια προβλήματα του τόπου, τα οποία δεν μπορούσε να αντιμετωπίσει η κυβέρνηση της Ενώσεως Κέντρου και ο τότε πρωθυπουργός Γεώργιος Παπανδρέου. Και αυτό συνέβαινε διότι υπήρχαν εσωτερικές έριδες, ανταγωνισμοί, και βλέψεις εντός του κόμματος. Όλα αυτά οδηγούσαν με μαθηματική ακρίβεια στην διάλυση του και σε κυβερνητική παταγώδη αποτυχία. Καθημερινά η κατάσταση ξέφευγε από την κυβέρνηση με γεωμετρική πρόοδο. Ο δρόμος γινόταν όλο και περισσότερο ολισθηρός για τον Γ. Παπανδρέου και την κυβέρνηση του. Ο κόσμος πλέον ήταν απόλυτα πεπεισμένος για την έλλειψη ενότητας εντός του κόμματος και τα διάφορα καπετανάτα που είχαν δημιουργηθεί, καθιστούσαν ανίκανη την κυβέρνηση της Ενώσεως Κέντρου να κυβερνήσει την χώρα. Γι’ αυτόν τον λόγο ο κόσμος άρχισε να στρέφεται προς την δεξιά που εκπροσωπούσε το κόμμα της ΕΡΕ( Εθνική Ριζοσπαστική Ένωση).

Όλα τα γεγονότα που συνέβησαν τον Ιούλιο του 1965, συλλαλητήρια, απεργίες, συγκρούσεις με την αστυνομία, δεν είχαν κανένα άλλο σκοπό παρά, να σπρώξουν τον κόσμο στην συμπάθεια της καταρρέουσας Ενώσεως Κέντρου και ιδιαιτέρως του Γεωργίου Παπανδρέου. Τον παρουσίαζαν ως λαοπρόβλητο ηγέτη, που εκτοπιζόταν βιαίως από την εξουσία. Η κατάσταση αυτή σταμάτησε την κατρακύλα του κόμματος και του πρωθυπουργού και αντέστρεψε το κλίμα υπέρ της ΕΡΕ σε ρεύμα υπέρ της Ε.Κ. Η κατάσταση που δημιουργήθηκε ευνοούσε τον Γ. Παπανδρέου και του δόθηκε η ευκαιρία να πει στον λαό ότι, δεν τον άφηναν να πραγματοποιήσει το έργο που ήθελε, λόγω των εσωτερικών αντιδράσεων. Αυτές προκλήθηκαν αφενός μεν από του μετέπειτα αποστάτες, αφετέρου λόγω της πρόωρης ανατροπής του.

Η ιστορία ξεκίνησε σε πρώτη φάση από την διαφωνία Παπανδρέου και Γαρουφαλιά για το Υπουργείο Εθνικής Αμύνης ενώ ήταν στην διαδικασία ανακρίσεων η υπόθεση «ΑΣΠΙΔΑ». Ακολούθησε στη συνέχεια η σύγκρουση ανακτόρων και πρωθυπουργού. Λέγεται από τους συμπαθούντες τον Παπανδρέου δημοσιογράφους και συγγραφείς ότι, «Ο Κωνσταντίνος συντάχθηκε με τον αποστάτη υπουργό εναντίον του νομίμου πρωθυπουργού». Το τι επακολούθησε δεν περιγράφεται. Ο Παπανδρέου κατήγγειλε τους αποστάτες και με μία εντυπωσιακή και άκρως προκλητική πορεία από το Καστρί μέχρι των γραφείων της Ενώσεως Κέντρου έριξε το σύνθημα του νέου «Ανένδοτου». Αποτέλεσμα, τις επόμενες μέρες να ακολουθήσουν από τους οπαδούς της Ε.Κ. ταραχώδεις διαδηλώσεις και αιματηρές συγκρούσεις, όχι μόνο με την αστυνομία αλλά και με τους πολιτικούς τους αντιπάλους. Η κατάσταση αυτή για ακόμη μία φορά δίχασε το λαό και οι συγκρούσεις μεταξύ των δύο παρατάξεων αύξαναν συνεχώς την ένταση με πρωταγωνιστές του οπαδούς της Ε.Κ. που ενισχύονταν και δρούσαν από κοινού με την αριστερά (Λαμπράκηδες κλπ). Η πολιτική αυτή κατάσταση εκτονώθηκε δύο χρόνια αργότερα από τους συνταγματάρχες και την 21^η Απριλίου 1967…

 Νίκος Αγαπηνός

elkosmos.gr