ΠΟΝΤΙΟΙ Εθνοκάθαρση ή γενοκτονία; -Πότε σφαγιάστηκαν οι Πόντιοι χριστιανοί [εικόνες]

4 Νοεμβρίου 2015

Η φράση του Νίκου Φίλη ότι οι πόντιοι Ελληνες χριστιανοί δεν υπέστησαν γενοκτονία από τους Νεότουρκους, προκάλεσε σάλο και ο υπουργός Παιδείας έγινε στόχος σφοδρής κριτικής. Η ανιστόρητη και απρόκλητη άρνησή του για ένα ιστορικά καταγεγραμμένο γεγονός προκάλεσε έκπληξη για τα κίνητρά του.

Τι διδάσκει η Ιστορία για τους Ελληνες του Πόντου που σφαγιάστηκαν από τους Τούρκους:...

Θεωρείται μια από τις πρώτες σύγχρονες γενοκτονίες. Η γενοκτονία ήταν ένα προμελετημένο έγκλημα, το οποίο η κυβέρνηση των Νεότουρκων έφερε σε πέρας με συστηματικότητα. Οι μέθοδοι που χρησιμοποίησε ήταν ο ξεριζωμός, η εξάντληση στις κακουχίες, τα βασανιστήρια, η πείνα και η δίψα, και τα στρατόπεδα θανάτου στην έρημο.

Η διεθνής βιβλιογραφία και τα κρατικά αρχεία πολλών χωρών βρίθουν μαρτυριών για το ειδεχθές έγκλημα, που διαπράχθηκε εναντίον του Ελληνικού λαού. Η Γενοκτονία των Ελλήνων πραγματοποιήθηκε παράλληλα με γενοκτονίες σε βάρος και άλλων χριστιανικών πληθυσμών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, δηλ. των Αρμενίων και των Ασσυρίων.

Κατόπιν εισήγησης του τότε Πρωθυπουργού Ανδρέα Παπανδρέου, η Βουλή των Ελλήνων αναγνώρισε τη γενοκτονία το 1994, και ψήφισε την ανακήρυξη της 19ης Μαϊου ως «Ημέρα Μνήμης για τη Γενοκτονία των Ελλήνων στο Μικρασιατικό Πόντο».

Διεθνής αναγνώριση

Στο Δεκέμβριο 2007 η Διεθνής Ένωση Μελετητών Γενοκτονιών (International Association of Genocide Scholars ή IAGS) αναγνώρισε επίσημα τη γενοκτονία των Ελλήνων, μαζί με την γενοκτονία των Ασσυρίων, και εξέδωσε το εξής ψήφισμα:

«ΕΚΤΙΜΩΝΤΑΣ ότι η άρνηση μιας γενοκτονίας αναγνωρίζεται παγκοίνως ως το έσχατο στάδιο γενοκτονίας, που εξασφαλίζει την ατιμωρησία για τους δράστες της γενοκτονίας, και ευαπόδεικτα προετοιμάζει το έδαφος για τις μελλοντικές γενοκτονίες, ΕΚΤΙΜΩΝΤΑΣ ότι η Οθωμανική γενοκτονία εναντίον των μειονοτικών πληθυσμών κατά τη διάρκεια και μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, παρουσιάζεται συνήθως ως γενοκτονία εναντίον μόνο των Αρμενίων, με λίγη αναγνώριση των ποιοτικά παρόμοιων γενοκτονιών, εναντίον άλλων χριστιανικών μειονοτήτων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΤΑΙ ότι είναι πεποίθηση της Διεθνούς Ένωσης των Μελετητών Γενοκτονιών, ότι η Οθωμανική εκστρατεία εναντίον των χριστιανικών μειονοτήτων της αυτοκρατορίας, μεταξύ των έτων 1914 και 1923, συνιστούν γενοκτονία εναντίον των Αρμενίων, Ασσυρίων, Ποντίων και των Έλλήνων της Ανατολίας.

ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΤΑΙ η Ένωση να ζητήσει από την κυβέρνηση της Τουρκίας να αναγνωρίσει τις γενοκτονίες εναντίον αυτών των πληθυσμών, να ζητήσει επίσημα συγγνώμη, και να λάβει τα κατάλληλα και σημαντικά μέτρα προς την αποκατάσταση (μη επανάληψη).»

Οι τουρκικές κυβερνήσεις αρνούνται πως υπήρξε γενοκτονία και τοποθετούν επισήμως το θάνατο των Ελλήνων στα πλαίσια των ευρύτερων απωλειών του πολέμου, του λιμού ή άλλων κοινωνικών αναταράξεων.

Η Γενοκτονία (ο όρος γενοκτονία, όπως διαμορφώθηκε στη δίκη της Νυρεμβέργης το 1945, σημαίνει τη μεθοδική εξολόθρευση, ολική ή μερική, μιας εθνικής, φυλετικής ή θρησκευτικής ομάδας και πρόκειται για ένα πρωτογενές έγκλημα, το οποίο δεν έχει συνάρτηση με πολεμικές συγκρούσεις) του ποντιακού ελληνισμού έχει αναγνωριστεί επισήμως την Κύπρο, τη Σουηδία, πολιτείες των ΗΠΑ και περιφερειακές κυβερνήσεις στην Αυστραλίας, όπως προσφάτως και η γερουσία της πολιτείας της Νέας Νότιας Ουαλίας, η οποία σε μία ιστορική κίνηση, αναγνώρισε ομόφωνα τη γενοκτονία Ελλήνων του Πόντου παράλληλα με αυτήν, των Αρμενίων και Ασσυρίων κατά την περίοδο 1915-1922.

Πόσοι Ελληνες του Πόντου χάθηκαν

353.000 χιλιάδες ήταν μόνο οι Έλληνες του Πόντου που δολοφονήθηκαν την περίοδο 1914 – 1923 από τους νεότουρκους και τους κεμαλικούς.

H 19η Μαΐου του 1919 είναι η ημέρα που απεβιβάσθη ο Κεμάλ Πασάς στη Σαμψούντα και καθιερώθηκε ως ημέρα μνήμης της γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου. Οι διωγμοί έγιναν πιο σκληροί και άγριοι προκειμένου να εξοντωθούν οι Πόντιοι, τάγματα εργασίας, πυρπολήσεις των χωριών, οι βιασμοί, οι μαζικές δολοφονίες, ανάγκασαν τους Ελληνες να εγκαταλείψουν τις προαιώνιες εστίες. Η Τουρκία έκανε ότι μπορούσε για να αναγκάσει τους χριστιανούς να φύγουν από τον τόπο τους με το πρόσχημα της «ασφάλειας του κράτους». Τον επίλογο της ποντιακής γενοκτονίας αποτελεί ο βίαιος ξεριζωμός των επιζώντων μετά το 1922-1923.

Η γενοκτονία των Ποντίων είναι ιστορικό τεκμηριωμένο γεγονός και εντάσσεται στο σχέδιο εξόντωσης των μειονοτήτων που ζούσαν στην Μικρά Ασία. Το σχέδιο ολοκληρώθηκε με την Μικρασιατική καταστροφή και την σφαγή της Σμύρνης. Οι σφαγές κράτησαν έως το 1923, οι Νεότουρκοι του Μουσταφά Κεμάλ σκότωσαν περισσότερους από 350.000 Ελληνες κατοίκους του Πόντου και ανάγκασαν τούς υπόλοιπους να εγκαταλείψουν τα σπίτιά τους. Με την ανταλλαγή πληθυσμών που έγινε με υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάνης, οι Πόντιοι εγκαταστάθηκαν στην Θράκη και στην Μακεδονία.

Από τη Ρωσία, η Ελληνική Πρεσβεία της Πετρούπολης πληροφορούσε το υπουργείο Εξωτερικών για την τραγική κατάσταση των κατοίκων της περιφερείας Τραπεζούντας:

«…Την 15ην Απριλίου οι κάτοικοι των 16 χωριών της περιοχής Bαζελώνος, περιφερείας Τραπεζούντας, άπαντες Έλληνες, λαβόντες διαταγήν των τουρκικών στρατιωτικών αρχών να φύγωσιν εις το εσωτερικόν της Αργυρουπόλεως και φοβηθέντες μη έμελλον καθ’ οδόν να σφαγώσιν, καθ’ ον τρόπον είδον σφαγέντας τους Αρμενίους, εγκατέλειπον τας κατοικίας των και εισήλθον εις τα δάση, ελπίζοντες να σωθώσι εκ ταχείας τινός προελάσεως του ρωσικού στρατού.

Eκ τούτων, εις 6.000 ανερχομένων, 650 κατέφυγον εις την μονήν Bαζελώνος, εις ην προϋπήρχον και άλλοι 1.500 εκ Tραπεζούντος πρόσφυγες, 1.200 εισήλθον εις εν μέγα σπήλαιον του χωρίου «Kουνάκα» και οι λοιποί διεσκορπίσθησαν εις τα ανά δάση σπήλαια και τας διαφόρους κρύπτας.

Άπασαι αι οικίαι των χωρίων τούτων ελεηλατήθησαν και αι περιουσίαι διηρπάγησαν υπό του τουρκικού στρατού.

Οι εν τω σπηλαίω της Kουνάκας κρυβέντες, αναγκασθέντες εκ της πείνης, μετά συνθηκολόγησιν, παρεδόθησαν. Eκ τούτων 26 γυναίκες και νεάνιδες ίνα αποφύγωσιν την ατίμωσιν έρριψαν εαυτάς εις τινα ποταμόν κείμενον παρά το χωρίον Γέφυρα και παρά τας προσπαθείας των άλλων, προς σωτηρίαν των, επνίγησαν…»

Στις 19.12.1916 και στις 2.1.1917 ο Αυστριακός πρεσβευτής της Κωνσταντινουπόλεως Pallavicini περιέγραψε στη Βιέννη τα τελευταία γεγονότα του Πόντου που αναφέρονταν στη μαρτυρική Αμισό:

«11 Δεκεμβρίου 1916. Λεηλατήθηκαν 5 ελληνικά χωριά, κατόπιν κάηκαν. Οι κάτοικοι εκτοπίστηκαν. 12 Δεκεμβρίου 1916. Στα περίχωρα της πόλης καίγονται χωριά. 14 Δεκεμβρίου 1916. Ολόκληρα χωριά καίγονται μαζί με τα σχολεία και τις εκκλησίες. 17 Δεκεμβρίου 1916. Στην περιφέρεια Σαμψούντας έκαψαν 11 χωριά. H λεηλασία συνεχίζεται. Οι χωρικοί κακοποιούνται. 31 Δεκεμβρίου  1916. 18 περίπου χωριά κάηκαν εξ ολοκλήρου. 15 εν μέρει. 60 γυναίκες περίπου βιάστηκαν. Eλεηλάτησαν ακόμη και εκκλησίες».

Φρίττει ο νους του ανθρώπου, έγραψεν υπό ημερομ. 12 Nοεμβρίου 1918 ο Μητροπολίτης Pοδοπόλεως Κύριλλος, «διά τας διαπραχθείσας φρικαλεότητας και τον αριθμόν των θυμάτων, ανερχομένων εις 487 ψυχάς, αίτινες εύρον οικτρόν θάνατον εν τοις όρεσι, τοις σπηλαίοις και ταις οπαίς της γης, όπου εκρύβησαν ίνα αποφύγωσιν την δολοφόνον μάχαιραν των σφαγέων.

Μεταξύ των δολοφονηθέντων τούτων θυμάτων κατατάσσονται άλλαι 14 νεάνιδες κόραι, αίτινες φεύγουσαι τον βαρύν πέλεκυν του δημίου, κατέφυγον, ως εις άσυλον θρησκευτικόν, εις την διαληφθείσαν ιεράν μονήν του Bαζελώνος, οπόθεν οι τύραννοι ούτοι, αφού απήγαγον τους φιλησύχους πατέρας της Μονής αιχμαλώτους, προέβησαν ούτοι εις κορεσμόν των σωματικών αυτών ηδονών, βία ατιμάσαντες τας παρθένους ταύτας, ων τελευταίον αφού απέκοψαν τους μαστούς και τας κεφαλάς, αφήκαν τα πτώματα και απήλθον».


 Πηγή:iefimerida.gr