Μόνη της, σε ένα ανεμοδαρμένο ακρωτήριο, η πρώην αγροικία είναι η ίδια δέσμια του παγωμένου Βόρειου Ατλαντικού από τη μια πλευρά και μιας χιονισμένης πεδιάδας από την άλλη, η οποία αποτελείται από βράχους λάβας.
Ανατολικά δεσπόζει το Snaefellsjokull, ένα κοιμισμένο ηφαίστειο σκεπασμένο με πάγο.
Σε αυτό το άγριο τοπίο, που θυμίζει... σκηνικό της γνωστής ρωσικής ταινίας «Λεβιάθαν», βρίσκονται σήμερα οι μοναδικοί στον κόσμο φυλακισμένοι επικεφαλής τραπεζών, που η δράση τους συνδέθηκε με την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2008.
Στη φυλακή Kviabryggja -στην οποία αφιέρωσε πρόσφατα ένα εξαιρετικό άρθρο το περιοδικό Bloomberg Markets- κατοικούν σήμερα ο πρώην πρόεδρος της Kaupthing Bank, Sigurdur Einarsson, και ο πρώην διευθύνων σύμβουλος, Hreidar Mar Sigurdsson.
Αμφότεροι έχουν καταδικαστεί για χειραγώγηση της αγοράς και απάτη.
Περνούν τις μέρες τους στο γυμναστήριο της φυλακής, πλένοντας τα ρούχα τους και σερφάροντας στο Ιντερνετ.
Τους κάνουν παρέα δύο παλιοί συνεργάτες τους, ο πρώην διευθύνων σύμβουλος της θυγατρικής της Kaupthing στο Λουξεμβούργο, Magnus Gudmundsson, και ο δεύτερος μεγαλύτερος μέτοχος της τράπεζας τον καιρό της κατάρρευσής της, Olafur Olafsson.
Τη λίστα των καταδίκων του «ιδρύματος» συμπληρώνουν ακόμη 19 άτομα, που έχουν καταδικαστεί όλα για μη βίαια εγκλήματα.
Ολοι αυτοί είναι ελεύθεροι να κάνουν βόλτες εκτός φυλακής.
Ομως, σε ένα τέτοιο τοπίο δεν έχουν και μεγάλα περιθώρια απομάκρυνσης.
Η διαβίωσή τους σε σχέση με τον Κορυδαλλό ίσως να μην είναι και τόσο άσχημη, είναι σίγουρα διαφορετική, όμως, σε σχέση με τις παλιές καλές ημέρες.
Τότε οι τραπεζίτες της Kaupthing και των άλλων δύο μεγάλων τραπεζών της νησιωτικής χώρας διοργάνωναν πάρτι για τους πελάτες τους σε πολυτελή γιοτ στο Μόντε Κάρλο και προσλάμβαναν για τη διασκέδασή τους σε γκαλά που έστηναν στο Λονδίνο ξεπεσμένες φίρμες της ποπ, όπως ο Τομ Τζόουνς.
Τότε, δέκα χρόνια πριν, όλα ήταν διαφορετικά. Εκμεταλλευόμενες την «απελευθέρωση» διακίνησης των κεφαλαίων και την άπλετη και φτηνή -σχεδόν τζάμπα- ρευστότητα σε όλον τον κόσμο, οι τρεις μεγαλύτερες τράπεζες της χώρας (Kaupthing, Landsbanki, Glitnir) άντλησαν τεράστιες ποσότητες κεφαλαίων από τις διεθνές αγορές.
Ευλογημένες από τους οίκους με αξιολογήσεις της τάξης των τριών ΑΑΑ και διάπλατα ανοιχτές τις πόρτες της Ε.Ε., οι τρεις δανείστηκαν μόνο το 2005 περί τα 14 δισ. ευρώ, τα διπλάσια σε σχέση με το 2014, έναντι επιτοκίου μόλις 0,2%.
Επαναδανείζοντας σε υψηλότερα επιτόκια κατάφεραν να έχουν τεράστια κέρδη και να καταγράψουν αποδόσεις ύψους 19,7% στους τίτλους τους το 2007.
Πλημμυρισμένα από δάνεια και χορηγήσεις, τα ισλανδικά νοικοκυριά άρχισαν να αγοράζουν διαμερίσματα στο Λονδίνο, να ταξιδεύουν για ψώνια στο Παρίσι, να γεμίζουν τους δρόμους του Ρέικιαβικ με πολυτελή τζιπ.
Ως το 2008 τα περιουσιακά στοιχεία των τραπεζών είχαν φουσκώσει στα 175 δισ. δολάρια, σε 10πλάσια δηλαδή επίπεδα από το ΑΕΠ της χώρας.
Και τότε -τον Σεπτέμβριο εκείνης της χρονιάς- καταρρέει η Lehman Brothers, σκάει το κραχ και οι διεθνείς αγορές παραλύουν.
Οι ισλανδικές τράπεζες χάνουν τη βραχυπρόθεσμη χρηματοδότησή τους και δεν μπορούν πια να εξυπηρετήσουν τα χρέη τους.
Tον Οκτώβριο του 2008 οι τρεις τράπεζες χρεοκοπούν αθετώντας χρέη 85 δισ. δολαρίων.
Αρνήθηκαν τον εκβιαστή
Στο απέραντο λευκό της... ισλανδικής γης αποκαθαίρονται για τις αμαρτίες τους οι τραπεζίτες Στο απέραντο λευκό της... ισλανδικής γης αποκαθαίρονται για τις αμαρτίες τους οι τραπεζίτες |
Τα ισλανδικά νοικοκυριά έχασαν πάνω από το 1/5 της αγοραστικής τους δύναμης και οι πολίτες περικυκλώνουν το Κοινοβούλιο της νησιωτικής χώρας πετώντας αυγά και πέτρες.
Η συνέχεια ωστόσο δεν ήταν ανάλογη αυτής που βίωσαν η Ελλάδα και οι υπόλοιπες χώρες του ευρωπαϊκού Νότου.
Αρνούμενοι τον άγριο εκφοβισμό της Βρετανίας και της Ολλανδίας, τα προγράμματα λιτότητας του ΔΝΤ και το «φετίχ» της ένωσης με την Ε.Ε., οι Ισλανδοί πήραν την τύχη στα χέρια τους και πολύ γρήγορα ανέκαμψαν.
Και βέβαια έκαναν αυτό που δεν τόλμησε κανένας άλλος λαός του πλανήτη: έβαλαν τους υπευθύνους του κραχ να πληρώσουν.
Συνολικά 26 τραπεζίτες και χρηματιστές έχουν καταδικαστεί στην Ισλανδία από το 2010 για απάτη, χειραγώγηση της αγοράς και άλλα εγκλήματα που σχετίζονται με την ασύδοτη δράση τους στην περίοδο των παχιών αγελάδων.
Αντιθέτως, στο επίκεντρο του παγκόσμιου κραχ, στις ΗΠΑ και τη Βρετανία, δεν καταδικάστηκε ούτε ένας πρόεδρος ούτε ένας διευθύνων σύμβουλος τράπεζας, παρότι όλοι τους ήταν βαθιά χωμένοι στην απάτη των δομημένων σε υψηλού κινδύνου στεγαστικά δάνεια (subprime) ομολόγων.
www.efsyn.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου